Mục Lục
Việc nhầm lẫn kích thước ống dẫn (pipe sizing) là một trong những lỗi kỹ thuật phổ biến nhất, gây ra sự cố rò rỉ hoặc giảm hiệu suất trong hệ thống khí nén, thủy lực và nước. Trong môi trường công nghiệp, chúng ta phải làm việc với hai tiêu chuẩn kích thước phổ biến là NPS (hệ Inch) và DN (hệ Mét).
Bài viết này từ Vật tư Công nghiệp Khải Lợi sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết và bảng tra cứu chuẩn xác nhất, giúp bạn luôn chọn đúng van, khớp nối và phụ kiện cho mọi dự án.
1. Giải Mã Ba Khái Niệm Quan Trọng Về Kích Thước Ống
Trước khi đi vào bảng quy đổi, bạn cần nắm rõ ba thuật ngữ cốt lõi mà các nhà cung cấp vật tư công nghiệp thường sử dụng:
1.1. NPS (Nominal Pipe Size) – Cỡ Ống (Hệ Inch)
- Định nghĩa: Là tiêu chuẩn kích thước ống của Bắc Mỹ (Mỹ, Canada). Đây là một chỉ số danh nghĩa, không phải kích thước đo lường chính xác.
- Đơn vị: Inch (ký hiệu: “, inch).
- Đi kèm: Kích thước NPS thường phải đi kèm với Schedule (SCH) để xác định độ dày thành ống. Ví dụ: Ống 1″ SCH40.
1.2. DN (Diamètre Nominal) – Đường Kính Danh Nghĩa (Hệ Mét)
- Định nghĩa: Là tiêu chuẩn kích thước ống quốc tế/Châu Âu, tương đương với NPS. Tên gọi khác là NB (Nominal Bore).
- Đơn vị: Milimet (mm).
- Ứng dụng: Được sử dụng rộng rãi cho các thiết bị như van điện từ, van bi, và phụ kiện ren theo tiêu chuẩn ISO.
1.3. OD (Outside Diameter) – Đường Kính Ngoài Thường Gọi (Phi)
- Định nghĩa: Là đường kính thực tế bên ngoài của ống.
- Đơn vị: Milimet (mm), thường được gọi tắt là “Phi” (Ø).
- Tầm quan trọng: OD là kích thước bạn cần đo và sử dụng để chọn các loại phụ kiện bên ngoài như kẹp ống, vòng siết (cổ dê), hoặc mặt bích.
2. Bảng Quy Đổi Tiêu Chuẩn Công Nghiệp (NPS/Inch → DN/mm → Phi/OD)
Bảng dưới đây tổng hợp mối quan hệ quy đổi chuẩn xác giữa NPS, DN và Đường Kính Ngoài (OD), là công cụ không thể thiếu cho các kỹ sư và thợ lắp đặt:

Lưu ý quan trọng: Kích thước DN có thể thay đổi một chút ở một số cấp độ (ví dụ: 1¼ inch đôi khi được làm tròn thành DN35 thay vì DN32). Tuy nhiên, Khải Lợi khuyến nghị sử dụng bảng chuẩn trên để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống.
3. Ứng Dụng Thực Tế Trong Lựa Chọn Vật Tư Công Nghiệp
Sử dụng bảng quy đổi một cách hiệu quả sẽ giúp bạn tối ưu hóa việc mua sắm và lắp đặt:
Tình huống 1: Mua Phụ Kiện Nối Ren
- Vấn đề: Bạn có một chiếc Van điều khiển điện có cổng vào ghi là 1/2″ (NPS).
- Giải pháp: Tra cứu bảng → 1/2″ tương đương với DN15. Khi mua phụ kiện ren ngoài (ren thau, ren inox) để lắp vào van, bạn phải chọn loại có kích thước ren là DN15 (hoặc 1/2″).
Tình huống 2: Mua Ống và Phụ Kiện Khớp Nối Nhanh
- Vấn đề: Bạn cần nối Ống PU (một loại ống khí nén) vào một Đầu nối nhanh có thông số ghi DN20.
- Giải pháp: Tra cứu bảng → DN20 tương đương với Đường Kính Ngoài 26.7mm (thường được làm tròn là Phi 27). Bạn cần chọn ống có đường kính ngoài (OD) gần với Phi 27 nhất hoặc sử dụng các loại khớp nối có kích thước tương đương ren 3/4 inch.
Tình huống 3: Lắp Đặt Bơm và Van Cổng
- Vấn đề: Yêu cầu kỹ thuật cần lắp một Van Cổng DN80.
- Giải pháp: DN80 tương đương với ống có Đường Kính Ngoài 88.9mm. Bạn cần đảm bảo mua đúng Van Cổng DN80 và các phụ kiện mặt bích, đệm kín (ron phốt) có lỗ ren/kích thước phù hợp với Phi 88.9mm.
Kết Luận
Nắm vững quy tắc quy đổi từ NPS sang DN và OD là chìa khóa để đảm bảo sự chính xác, an toàn và hiệu quả của mọi hệ thống dẫn chất lỏng/khí. Bảng tra cứu chi tiết này sẽ là tài liệu tham khảo đáng tin cậy cho công việc hàng ngày của bạn.
Nếu bạn cần tìm mua bất kỳ loại Phụ kiện nối ống, Van công nghiệp, hay Ống dẫn nào với các tiêu chuẩn kích thước trên, hãy liên hệ ngay với Khải Lợi để nhận được sự tư vấn kỹ thuật chính xác nhất.